16 – 31 Ekim 1941: Kızıl Ordu’nun Moskova Direnişi
16 Ekim 1941 Moskova halkı, Almanların şehre girme ihtimaline karşı tedbirlerini almaya başlıyor: NKVD’nin gözünde, ihanet olarak nitelenen bir suçu işleyerek Komünist Parti üyelik kartlarını imha ediyorlar. Moskovalı bir çöpçü: Çöplük Marx ya da Stalin’in büstleri ile dolu üstüne bir de Das Kapital’in kopyaları, hatta parçalanmış Parti belgeleri!
Polonya’daki Nazi işgalciler, tüm Yahudilerin yaşam alanlarının artık gettolarla sınırlandırıldığını, bunun dışında görülen Yahudilerin sorgusuz sualsiz öldürüleceğini açıkladı. Evli çiftler doğuya tahliye edildiği için Moskova’da evlilik oranı hızla artıyor. Yeni evliler şehri terk etmeyi umuyor. Komünist yetkililer ve fabrika yöneticileri Moskova’dan kaçarken işçiler isyan etmeye başladılar: şehir dışına çıkan yolları kapatıyor ve tahliye edilenleri geri dönmeye zorluyorlar. Moskova’daki bir süt fabrikasındaki işçiler, yöneticilerini teslimat kamyonunda şehirden kaçmaya çalışırken bulmuşlar onu içi kremalı dolu bir fıçıya atmışlardı. 1941 yılı başında Kızıl Ordu’nun 5 milyon askeri vardı: Bugün sadece 2.3 milyon kişi hayatta kaldı, yaralandı ya da tutsak alındı. Sovyet vatandaşlarının % 45’i şu anda Nazi işgali altındaki bölgelerde yaşıyor.
17 Ekim 1941 Moskova yakınlarındaki bir birlikte görev yapan Alman tankçı Karl Fuchs zafer sarhoşluğuyla: “Bundan sonra, Rus direnişi daha az
olacak. Bir gün, dünya sevgili Führer’e zaferimiz için teşekkür edecek.”
Sovyet komutanlığı öylesine büyük bir kaos içerisindeki General Zhukov, Moskova’nın batısından sürüldükten sonra ordularının nerede olduğunu anladığından Kızıl Ordu’nun geri çekilirken arkasında bıraktığı büyük boşlukları keşfetti. Zhukov, Stalin’e telefon ediyor: ” Moskova’ya bütün kilit yollar açık durumda ve birliklerimiz şu anda düşmanı durduramadı.”
ABD ve İngiltere ile barışı savunan Japonya Başbakanı Fumimaro Konoe istifa etti. “İmparator ordunun ve donanma komutanlarının görüşünü benimsedi”. Japonya artık tüm gücüyle savaşa hazırlanıyor.
18 Ekim 1941 Japonya’nın yeni Başbakanı ve İmparatorluk Japon Ordusu Genel Başkanı Hideki Tojo, ABD ile savaşın ve tüm Asya ülkelerini Japonların rehberliğinde “Büyük Doğu Asya Ortak Refah Alanı”nda toplama fikirlerinin savunucusu olarak tanındığından artık savaş kaçınılmaz.
Bir Amerikan savaş gemisi daha bir Alman denizaltısı tarafından torpidolandı: USS Kearny destroyeri İzlanda’nın güneyindeki U-bot saldırısı altındaki bir İngiliz konvoyuna yardım etmek için geldikten sonra derinlik bombaları atarken vuruldu: 11 ABD’li denizci öldü.
19 Ekim 1941 Bir SS motosiklet bölüğü zayıf Kızıl Ordu hattını kırdı. Moskova’ya 90km mesafe var ama karayolu neredeyse savunmasız durumda bırakılmış.
Kuzey Afrika’daki Tobruk kentinde kuşatılmış durumdaki Avustralya askerleri soğan soyulurken gözlerinin
sulanmasını engellemek için yaratıcı bir çözüme geliştiriyor: Gaz maskesi kullanmak!
Naziler, Rusya’yı işgal ederken kendi ifadeleriyle ‘sub-human’ arıyorlar. Alman askerleri, yeni fethedilen halklar arasında Yahudileri bulmaya çalışırken erkeklerin sünnet olup olmadıklarını kontrol ediyor.
Polonyalı Dr. Feliks Kanabus, 100’ün üzerinde Yahudi’nin işgal altındaki Varşova’da Nazilerden saklanmasına yardımcı oldu. Yöntemi vücudun herhangi bir yerindeki deriyi geçmişte sünnet olmuş birisinin penisin ön kısmına naklederek sünnet olmamış görüntüsü yaratmak. Çek Doktor Josef Jaksy ise Yahudi erkeklerin penislerinde küçük bir kesim yaparak Nazilere göstermek için “tıbbi olarak gerekli” bir sünnet yaptıklarını iddia eden bir sertifika verdi.
Stalin Moskova’nın kuşatma altında olduğunu ilan etti: Başkent şimdi savaş yasalarına tabi yönetiliyor. Kızıl Ordu’nun bugün aldığı emir: “Moskova son kişi kalana dek direncek”
20 Ekim 1941 Moskova halkı panik içinde, gündelik hayat ise felç olmuş durumda: Metro, tramvaylar ve fabrikalar kapatıldı. NKVD milisleri tüfeklerle
sokaklarda devriye geziyor, yağmacılar hırsızlık için terk edilmiş evlere giriyor. Kaosun ortasında, Moskova’da Komünizm karşıtı duygular da ifade edilmeye başlanıyor: Bir grup fabrikası çalışanı ayaklanıyor: “Sovyet rejimi düşsün! Yaşasın yaşlı Hitler!”
New York Times Gazetesi’nin yayınladığı haritada Müttefiklere karşı dünya çapındaki tehditler gösteriyor: Japonların Pasifik’teki saldırganlığı, Atlantik’teki Amerikan üstünlüğünü zorlayan U-boat’ları ve Sovyet ordusunun çöküşü.
Stalin, Sovyet hükümetini Samara’ya tahliye etmeden önce “son” bir Politbüro toplantısı yapıyor. Toplantıda NKVD başkanı Beria, Molotov ile özel olarak konuşuyor: (Almanlar) Kafamızı koparmadan önce Moskova’dan ayrılmalıyız. Politbüro toplantısında, Stalin Sovyet bakanlarının tümüne aynı soruyu soruyor: “Moskova’dan ayrılacak mıyız? Sanırım kalmalıyız”. Beria soru bu şekilde sorulunca ve kimse kendisine arka çıkmayınca “Elbette, Stalin Yoldaş!” diyor. Bakanlar kurulundan şehirde kalınmasına oybirliği kararı çıkıyor. Stalin’in Moskova’da kalma kararıyla Sovyet hükümeti kentin kontrolünü bir kez daha ele geçirdi. Kentte 09:00 – 17:00 sokağa çıkma yasağı ilan edildi; fabrikalar, yiyecek mağazaları ve toplu taşıma araçları yeniden hizmete açıldı. NKVD Moskova Komutanı Vladimir Ogryzko: “Korkuyu ezmek için korkuyu kullanacağız. Bu dönem barış zamanı değil. Bir yağmacı görürseniz “Dur ya da ateş edeceğim diye uyarmayın, sadece ateş edin!”.
21 Ekim 1941 Sırbistan’da Nazi işgalcileri partizanlar tarafından öldürülen 10 Alman’a karşılık “misilleme”
olarak, Kragujevac kasabasında 2300 sivilin vurulacağını açıkladı. Alman birlikleri 2000’den fazla Sırp rehineyi şehir dışına doğru yürütüyor: Yürüyenlerin arasında yerel liseden 16-18 yaşında 300 kadar çocuk da var. Sırp öğretmen Miloje Pavloviç, Almanlardan rehin alınan gençler yerine kendini vurmalarını istedi. İsteği reddedilince Miloje öğrencilerinin yanında vurulmaya gönüllü olur.
Fransa’nın Nantes kentinde bir Alman subay vuruldu. Nazi işgalciler 50 rehineyi öldürdü ve suikastçinin yarına kadar yakalanmaması halinde 50 kişiyi daha öldürme sözü verdi.
22 Ekim 1941 Stuttgart Courier Gazetesi’nde “Yahudiler için uygun olmayan şefkat” ifadesiyle bazı yolcuların tramvayda yaşlı Yahudi kadınlar yer vermesini kınıyor. Diğer Nazi gazeteleri de altta kalmıyor. Birisinde bir Alman’ın bir Yahudi’ye şu sözleri sarfetmesinden karşı duyulan öfke ve hayal kırıklığı dile getiriliyor: “Her gün Sarı Yıldız takmak savaşa gitmekten daha fazla cesaret gerektirir.”
Kış SSCB’de Wehrmacht’ı vurmaya başlıyor. Moskova yakınlarındaki bir Alman papaz:
“Adamlarımız korkunç acı çekiyor; kışlık giysilerimiz gelmedi, donuyorlar”. Buzlu bir nehirde saklanarak yakalananlardan kaçan Rus askeri Nikolai Redkin: “Ben Almanları da dondururum. Onları ölene kadar karda yıkarız.” Buzlu bir nehirde saklanarak esir tutulduğu yerden kaçan Rus askeri Nikolai Redkin: “Ben Almanları da dondururum. Onları ölene kadar karda yıkarız.”
Alman işgalciler Nantes’te 27 Fransız rehineyi daha vurdular. 17 yaşındaki Genç Komünist Guy Môquet ailesine son bir mektup yazdı: “Senden istediğim şey, özellikle sen, annem, cesur ol!.” [1] Rehineler gözlerinin bağlanmasını reddetti ve kurşuna dizilirken “Vive la France!” diye bağırdı.
23 Ekim 1941 Moskova Alman ilerlemesinin paniğini üzerinden atarken Kızıl Ordu sokak sokak dolaşarak Sovyet propagandası yapıyor: “Moskova’yı, memleketimizi savunun!”. Moskova bir “kale kente” dönüşüyor: Bir araba fabrikası artık makineli tüfek üretirken, garajlar tank tamiri yapıyor ve bir saat atölyesi mayın dedektörü yapıyor.
Rusya’da çamur ve sonbahar yağmurları o kadar kötü ki, Alman tankları mühimmat kamyonlarını çamurla kaplı yollardan çıkarmak için savaş hattından yönlendiriliyor.
Gestapo, Berlin’deki St. Hedwig Katedrali’nin başkanı olan Bernhard Lichtenberg’i tutukladı. Suçu: Yahudiler için günlük dualar okumak ve Nazilerin akıl hastalarını öldürmesini protesto etmek. SS, Lichtenberg’i bir toplama kampına gönderilmesiyle tehdit ediyor; Cevabı: “Yaşlı bir rahip için ölüme mahkûm olanları rahatlatmaktan daha güzel bir şey var mı?”
24 Ekim 1941 Rus ressam Alexander Osmërkin, Moskova’dan kaçmayı düşünen bir komşusuyla alay ediyor: “Kimden kaçıyorsunuz? Gerçekten bu ucuz propagandaya inanıyor musunuz? Almanlar, Avrupa’daki en kültürlü insanlar. Sizin ve benim gibi insanlara zulmetmiyorlar.” Osmërkin: “Eşim Yahudi olmasına rağmen Almanları sabırsızlıkla bekliyorum. Pekâlâ, ona bir süreliğine Davut Yıldızı takmak zorunda kalacağız. Ama gizli bir polis olmayacak ve Avrupa ile serbestçe temas kurabileceğiz.”
Bir Sovyet bubi tuzağı, işgal altındaki Odessa’daki Romen komutanı General Glogojeanu da dahil olmak üzere işgalci Romen ordusundan 52 askerin ölümüne sebep oldu. Romen Faşist lideri Antonescu, sivil nüfusa karşı acımasızca misilleme emri çıkardı: Öldürülen Romen askerlerine karşı misilleme için Odessa’da 200 kişi öldürüldü.
Alman kuvvetleri Napolyon’un 127 yıl önce savaştığı ve Moskova’dan sadece 60 mil uzaklıktaki Borodino Sahası’nı ele geçirdi.
Odessa Kuşatması, II. Dünya Savaşı’nın Doğu Cephesi’nde Odessa kentinin Mihver kuvvetlerince kuşatılmasıdır. Kuşatma, Romanya kuvvetleri ile
Alman 11. Ordu’su tarafından yapılmıştı. Odessa şehrini ele geçirmek için Romanya savaşı acımasız bir katliamdı ve Sovyetler 73 gün boyunca devam etti. Romen ordusu 17.000’si ölü, toplam 92.000 zayiat verdi. Odessa’dan 350.000 Kızıl ordu askeri Sovyet Donanması tarafından Sivastopol‘a taşındı. Rumen işgalciler intikam için sivil halkın, özellikle de Yahudilerin katledilmesine başladı.
İngiltere Parlamentosu’nda İşçi Partisi, hükümetin Komünistlere karşı “önyargısını” protesto ediyor ve Churchill’den Stalin’e daha fazla askeri yardım göndermesini istiyor.[2]
25 Ekim 1941 Daha basit toplu cinayet yöntemlerini keşfetme görevini üstlenen SS Görevlisi Arthur Nebe, bir “gaz kamyonunu” test ediyor: Yolcuları öldürmek için giden aracın içindeki kurbanların üstlerine pompalanan egzoz gazı mahkumları boğuyor.
Japon hükümeti Avrupa’dan gelen Yahudi mültecileri işgal altındaki Çin’e yerleştirmeye ikna etmeye çalışıyor. Nazi müttefiklerinin Yahudi aleyhtarı propagandası, Japonya’yı Yahudi halkının benzersiz yeteneklere sahip olduğuna, çünkü uluslararası bankaları ve medyayı görünüşte kontrol ettikleri konusunda ikna etti. Japon “Fugu Planı”, 50.000 Yahudiyi lezzetli ama potansiyel olarak zehirli fugu balıklarından adını alan Manchuko’ya taşımayı umuyor. Japonya hükümeti Yahudilerin sözde “sinsi doğası”ndan faydalanmayı umuyor: “Tehlikeli ya da değil, Yahudilere ihtiyacımız var” diyorar. Japon Dışişleri Bakanlığı’nın yeni tercüme edilmiş gizli belgeleri ve eski yüksek Tokyo yetkilileriyle yapılan röportajlar, bu planın, ’41 Pearl Harbour’a yapılan saldırıdan yıllar önce, yeteneklerin kazanılması için var olduğunu açıklıyor.[3]
Özgür Fransız lider General de Gaulle, işgal altındaki Fransa’daki direniş savaşçıların suikastleri sonrası Nazilerin şiddetli bir misilleme dalgasının ardından Fransızlardan Almanları öldürmeyi durdurmalarını istedi.
26 Ekim 1941 Kış bastırırken İngiltere’nin yiyecek kaynakları azalıyor: Bir yetişkinin haftalık tayını yumurta, domuz pastırması, jambon, peynir, yağ, şeker ve çay miktarı yukarıdaki fotoğrafta gösterilmiştir. Henüz sebzeler ve sakatatlar sınırlandırılmıyor ama onlar da ancak gittikçe azalıyorlar. Londralı Theodora FitzGibbon, eksik etten şikâyetçi: “Kasabımıza, şu anda tüm hayvanların dilsiz, kuyruksuz, kalpsiz, karaciğersiz veya testissiz olarak doğmuş gibi göründüğünü söyledim, çünkü bu lezzetler asla satılmıyor. “Kasap bana göz kırptı ve tezgâhın altından yarı donmuş bir öküz kuyruğu fırlattı.” Bu yıl, İngiltere’de tayın uygulaması nedeniyle dondurma ya da şekerleme yapılmamıştı; Çocuklar bunun yerine lezzetli buzlu havuçla idare ettiler.
27 Ekim 1941 SSCB’nin askeri sanayisinin kalbi olan Harkov şehri, Wehrmacht tarafından ele geçirildi. Sovyet kuvvetleri, şehri terk etmeden önce endüstriyel ekipman ve işçileri doğuya tahliye etmek için aylar harcadı.
Almanlar yeni fethettikleri Harkov’da, şehirdeki komünistleri yakaladıklarında sokak balkonlarından asıp sergileyerek bir nevi şehirdeki varlık ve yetkilerini mühürlüyor.
Kraliyet Donanması Teğmen Sam Falle: “Bazı aptallar dolunay ışığında seyahat etmemiz gerektiğine karar verdiler. Çılgınlık bu çünkü Luftwaffe’ye tükürme mesafesindeyiz!”
ABD Başkanı Roosevelt bir Donanma Günü konuşması yaptı: Atlantik’teki Alman U-botları tarafından “Amerika’ya saldırı yapıldı”. Roosevelt konuşmasında, ABD’nin “Hitlerizm’in lanetine son vermeye yardım edeceğine” söz verdi.
28 Ekim 1941 Minsk’te Belaruslu Masha Bruskina Alman işgalciler tarafından asıldı. Nazilerin onları yakalamaması için yaralı Kızıl Ordu askerlerinin hastaneden kaçmalarına yardım etti ve bir partizan olarak öldürüldü.
Almanlar, Moskova’nın dış savunmasını kırdı ve Sovyet başkentine daha da yaklaştı.
İngiliz istihbaratı sıra dışı bir operasyon başlattı: Macar astrolog Ludwig von Wohl’u Hitler’in burcunu okumak ve Nazi’nin gizli inançlarına dair bilgi vermesi için görevlendirdi. MI5, Wohl’un bir “şarlatan” olduğu konusunda uyardı, ancak bir İngiliz casusu: “Astrolojik tavsiyeyi işe yaramaz bir saçmalık olarak kabul edip etmememiz önemli değil. Önemli
olan Hitler’in buna inanması.”
Sovyet Generali Rokossovsky, Blitzkrieg tarafından parçalanan Kızıl Ordu birliklerinden bir araya getirilen bir bölük ile birlikte Alman hatlarının arkasından kaçtıysa da cepheye geri gönderildi ve Moskova’nın “tahkimatlarını” savunması için emredildi.
Sovyet gazeteci Vasily Grossman’a editörü tarafından şu soru soruluyor: “Neden Orel’in kahramanca savunması hakkında hiçbir haber vermediniz?” Grossman: “Çünkü Orel savunulmadı.” Editör: “Ne farkeder?”
29 Ekim 1941 Almanlarca fethedilen Ukrayna’da din karşıtı Komünist Partinin zulmünden 15 yıl boyunca gizlenerek saklanan bir Ortodoks rahibi özgürlüğün (!) tadını çıkarıyor.
SSCB’nin doğu sınırlarının 2800 kilometrelik bir yolculuktan sonra batıya gelen ilk Sibirya birlikleri Moskova’ya Kızıl Ordu’nun savunma hatlarını pekiştirmeyi amaçlıyor. Sovyet’in mükemmel casusları sayesinde SSCB, Japonya’nın doğuda saldırmayı planlamadığını biliyor ve Kızıl Ordu’nun sınır birliklerini geriye çağırıyor: 3 piyade tümeni ile 2 Tank tümeni zaten transfer edildi.
30 Ekim 1941 Kızıl Ordu’yu tamamen kuşatan Almanlar Moskova’ya yaklaştıkça çamur miktarı da Sovyet direnişi de aynı oranda artıyor. Almanların moralleri bozuluyor, zafer sarhoşluğu yerine endişeye bırakıyor.
Alman subayların şu sırala elinden 24 Haziran 1812 tarihinde Napolyon Bonapart’ın Büyük Ordusunun Rus ordusuyla savaşıp yenmesi için Neman Nehri’ni geçmesiyle başlayan Napolyon’un Rusya seferini anlatan Caulaincourt’un ” Napolyon Rusya’da” adlı kitap düşmüyor. Alman General Blumentritt: Napolyon’un Grande Armée’nin kaderini hatırlayan komutanların çoğu ‘Ne zaman duracağız?’ diye soruyor.
31 Ekim 1941 Sovyet propagandası 1812 Fransız işgaline başarısız olan Napoleon ile Hitleri kıyaslayarak Almanların sonunun daha kötü olacağını iddia ediyor: “Napolyon Rusya’da donmuştu ama Hitler yanacak!”
Britanya’da karartma geceleri kapsamında Cadılar Gecesi içinde mum yanan Halloween kabaklarını dışarıda tutmak yasak. Karartma düzenlemelerini ihlal edenler ceza alabilir.
Notlar
[1] http://humaniteinenglish.com/article593.html
[2] https://api.parliament.uk/historic-hansard/commons/1941/oct/23/russia-british-aid
[3] https://www.nytimes.com/1979/05/19/archives/tokyo-documents-of-30s-relate-plans-for-resettling-jews-in-asia.html